PLASTENICI SA GREJANJEM

Grejanje plastenika omogućava da se proizvod nađe na tržištu što ranije, a samim tim i da ima višu cenu. Različit sistem gajenja zahteva i različite načine grejanja odnosno dogrevanja. Kod termofilnih biljaka bez dobro rešenog ptanja grejanja, ako želimo da imamo ekonomski isplativu proizvodnju, a to je po pravilu dobijen proizvod van sezone, ne može se govoriti o ekonomskoj isplativosti plasteničke proizvodnje. Svako ko želi da se ozbiljno bavi proizvodnjom u zaštićenom prostoru, i da podigne savremeni objekat za tu proizvodnju, mora da računa i na poprilično veliku stavku za rešenje sistema grejanja. Svakako najbolje rešenje je šinski sistem grejanja, koje osim grejanja omogućava i kretanje platformi i kolica koje doprinose velikoj uštedi u vremenu za obavljanje operacija održavanja biljaka kao što su vezivanje, spuštenje, kidanje zaperaka, otkidanje vrhova, skidanje lišća do naredne zrele cvetne grane i berbe. Kod ovakvog sistema osim glavnog sistema cevi koji prolaze kroz redove biljaka mogu ali i ne moraju da budu postavljene i cevi koje prate rast biljaka u nivou cvetne grane koja se tada formira i koje se i prve aktiviraju krajem leta za sušenje biljaka u ranim jutarnjim satima. Osim ova dva sistema cevi mogu da se postave i cevi na olucima i iste imaju zadatak topljenja snega odnosno i za smanjivanje kondenzacije. U procesu grejanja plastenika mogu istovremeno da budu uključena sva tri sistema cevi ili separatno po potrebi jedan od njih. Separatnim sistemom se pruža mogućnost uštede energenata, jer nisu uvek potrebna sva tri sistema cevi. Kada se projektuje ovaj sistem grejanja plastenika vrlo je važno kolika je mreža cevi tj. ukupna dužina kako ovih cevi koje neposredno greju tako i magistralnih vodova, a najvažnije je svakako, da se napravi dobar projekat grejanja kojim će se utvrditi na osnovu željenog delta t0c i potrebna dužina cevi i brzina kretanja fluida kroz cevi i jačina kotlova. Pored toga najbolji efekat grejanja se postiže ako procesom rukovodi klima komjuter koji preko mernih insrumenata sve parametre obrađuje i automatskim otvaranjem ili zatvaranjem ventila uklučivanjem ili isključivanjem kotlova pojačava ili smanjuje grejanje plastenika .Ovo je veoma važno jer je plastenik vrlo specifičan objekat jer pojava sunca povećava temperaturu u plasteniku za kratko vreme i ako se temperatura napolju i možda i nije bitno povećala, to je tzv. efekat staklene bašte. Posebno je korišćenje gasnih kotlova kod ovakvog sistema grejanja dobro jer za razliku od čvrstog materijala. Kod gasa nema većih odstupanja u energetskoj vrednosti goriva, što je bitno kod ponovnog pokretanja grejanja plastenika, koje može biti i više puta u toku dana. Za grejanje plastenika mogu da se koriste i plastične cevi, ali je kod njih odavanje toplote manje pa je potrebna višestruka dužina cevi. Nova generacija rebrastih creva je poboljšala odavanje toplote plastičnih creva. Kotlovi koji se koriste nabolje je da sadrže i bojler, a mogu da budu i na mazut, naftu, biomasu, gas itd. Kod biljaka manjih zahteva za toplotom grejanje se svodi na dogrevanje i više zaštitu konsrukcije. Postiže se termogenima koji mogu biti na naftu ili gas ili čvrsto gorivo. Termogeni mogu da budu postavljeni u različitim delovima plastenika i da ventilatori mešaju topao vazduh sa hladnim, ali mogu na njima da budu postavljeni i tuneli koji se pružaju do drugog kraja plastenika, sa perforiranim donjim stranama, tako da se toplota više usmeri prema biljkama. Treba istaći da su termogeni veliki potršači energenata i da treba da služe samo u izuzetnim prilikama kao što su jako niske temperature i sneg koji može da ugrozi konstrukciju plastenika. U poslednje vreme sve više se govori o geotermalnim izvorima vode. Koliko su one isplative zavisi pre svega od temperature na izlazu iz bušotine, količine vode u sekundi, dubine sa koje dolaze, agresivnosti tj. sadržaja soli u njima itd. Ono što sada o tome treba reći jeste da sa koje se dubine uzmu drugom bušotinom se moraju i vratiti, na istu, što ovaj energent čini mnogo skupljim nego što nam se u prvi mah čini. Kao mogući izvori energije sve više se pominju sunce, vetar ili biogas. Procena je da u ukupnim troškovima proizvodnje grejanje učestvuje sa više od 50%, zbog toga pravo rešenje grejanja je od presudnog značaja za proizvodnju u zaštićenom prostoru. Na energetsku efikasnost i ekonomičnost grejanja utiče stanje objekta odnosno stanje folije, naduvanost folije, termoskrin folije ( smanjuju zapreminu plastenika ali smanjuju i zračenje tj. odavanje toplote iz plastenika, a takođe u toku letnjih meseci štite od prejake sunčeve radijacije i visokih temperatura), takođe zavisi i od izbora lokacije za izgradnju odnosno ušuškanosti plastenika tj. koliko je zaklonjen od jakih vetrova.